محمدناصر حقخواه | شهرآرانیوز؛ هر چیزی که جلوی چشم است و بیشتر دیده میشود؛ حواشی بیشتری هم میسازد. این یک اصل پذیرفته شده رسانهای است. در یک سال گذشته کرونایی، هیچ چیز بیشتر از ماسکی که روی صورت هاست دیده نشده است و بالطبع این بازی کردن در نقش اول بهداشتی و پیشگیری، باعث شده که حواشی ماسک هم در حد یک بازیگر نقش اول باشد.
چند روزی است که مثل همه سال گذشته، خبری تازه و این بار عجیبتر از همیشه درباره ماسکها در فضای مجازی منتشر شده که باز هم عده زیادی آن را باور کرده اند و دست به دست میشود. خبر عجیبی که قرار است در این مطلب به آن بپردازیم؛ این قسمت: ماسکهای کرم زده!
از ابتدا در حاشیه!
در اولین روزهایی که متوجه شده بودیم اصلا چیزی به نام ویروس کرونا پا به ایران گذاشته است؛ اولین و مهمترین دستور؛ شستن مکرر دستها و ضد عفونی ابزار و اشیا و خریدها با الکل بود. زدن ماسک هم کم و بیش و کمی شل توصیه میشد؛ اما نه آن قدر ماسک در کشور وجود داشت و نه انگار ماهیت و شکل انتشار ویروس برای متخصصان شناخته شده بود.
این توصیه آرام و نه چندان قوی که البته بعدها معلوم شد بیشتر به دلیل کمبود ماسک بوده است؛ کم کم به دستورالعملی جدی و رسمی تبدیل شد. درست در روزهایی که شرکتهای تولیدکننده در تمام دنیا و در کشور ما با تعداد بالا در حال تولید ماسک بودند و خطری از بابت ایجاد جنگ ماسک وجود نداشت! به تدریج شست وشوی دست و ضدعفونی همه چیز در مرحله دوم اهمیت قرار گرفته و استفاده از دستکش هم منسوخ شده بود.
از آن دوره به بعد روزهای شیوع ماسکها شروع شده و فاصله گیری اجتماعی و استفاده از ماسکهای سه لایه و تأییده شده از همیشه مهمتر شده بود. با قانونی شدن استفاده از ماسک و مشخص شدن جریمه برای افرادی که در محلهای عمومی ماسک نمیزدند؛ دیگر ماسک به جزء جدایی ناپذیر همه ما تبدیل شد و به همین بهانه هم حواشی مختلف درباره این همراه نه چندان دوست داشتنی، اما ضروری، جدیتر شد.
از ماسک مامان دوز تا ماسک دوبار مصرف!
دکتر حریرچی که چهره رسانهای مبارزه با کرونا در یک سال اخیر است و تقریبا امکان ندارد در طول ۲۴ ساعت حداقل یک شبکه در تلویزیون، او را در حال مصاحبه زنده یا غیر زنده نشان ندهد؛ در همان روزهای ابتدایی که ماسک زدن برای همه ضروری شده بود به گفت و گوی ویژه خبری شبکه ۲ سیما آمد و با نشان دادن ماسک خود بر صورت و آموزش دادن نوع ساخت آن از پارچههای دم دستی، سیستم ماسک مامان دوز را راه انداخت. ویدئو آموزش دکتر حریرچی به شدت در شبکههای اجتماعی بازخورد داشت و علاوه بر نکات آموزشی، شکلی از تماشای مفرح هم بود. زیرا گفت و گوی ویژه خبری را از فضایی جدی و خشک به جایی مثل برنامه خانواده تبدیل کرده بود که در آن آموزش تهیه ماسک از پارچههای اضافه داده میشد!
البته که تأکید دکتر حریرچی روی اینکه ماسک حتما باید سه لایه باشد و هر تکه پارچهای نمیتواند نقش ماسک را بازی کند بسیار مهم بود؛ زیرا ماسک واقعا چیز مهمی بود؛ اما این ماسکهای مهم که نزدیکترین چیز به دهان و بینی مردم بودند؛ در کمال تعجب برای مدتی کوتاه به موجودی نامطمئن تبدیل شدند. ویدیویی که هیچ وقت معلوم نشد در ایران است یا خیر و اصلا مال الان است یا نه و اصلا چیزی که میبینیم صحنه سازی است یا واقعیت، با حجم بالا در شبکههای اجتماعی منتشر شد.
در این ویدیو فردی بر تپهای از ماسکهای مصرف شده نشسته بود و با تمیز کردن ظاهری و اتو کشیدن، این ماسکها را توی بسته بندیهای جدید میگذاشت. انتشار این ویدیو که نه زاویه خوبی داشت و نه هیچ چیزی در آن درست معلوم بود؛ حتی در صفحه یک سلبریتی پرفالوئر مثل رامبد جوان هم بازنشر شد؛ تلویزیون هم سریع به این فیلم واکنش نشان داد و با آوردن دلایلی آن را تکذیب کرد، اما پس از این ویدیو، خیلیها پویشی راه انداختند که در آن از مردم میخواستند ماسکها را پس از استفاده حتما پاره یا قیچی کنند و در سطل زباله بیندازند؛ تا دیگر هیچ موجود سودجویی نتواند از این ماسکها استفاده کند.
کرم و ماسک و رسانه!
اما تیر آخر حواشی پیرامون ماسکها چند روز پیش با انتشار ویدیویی در شبکههای اجتماعی زده شد که در آن فردی مدعی بود که در ماسکها کرم وجود دارد! چنین خبری آن قدر غریب بود که شاید از شدت قابل باور نبودن قابل باور میشد! چنان که خیلیها این ویدیو را با این استدلال که «دیگه دروغ به این بزرگی که نمیگن؛ ببین طرف خودش داره نشون میده دیگه!» اقدام به بازنشر این ویدیوی خنده دار کردند.
دکتر مسعود مردانی، عضو کمیته کشوری کرونا، در واکنش به این ویدیو و پخش گسترده آن، این طور بیان کرد: «اینها کذب محض است، یکی از آفتهای اپیدمی کرونا در دنیا، هجمه رسانهای و انتقال اطلاعات غلط به مردم است، یکی از دلایل کذب بودن این موضوع این است که سازمان جهانی بهداشت درباره آن هیچ صحبتی نکرد، اینها اعتماد مردم به زدن ماسک را از بین میبرد، این موضوع اصلا صحت ندارد، مردم توجه نکنند، یک فرد مغرض این فیلم را ارسال میکند و مردم هم بدون اطلاع آن را منتشر میکنند، بنابراین مردم باید سعی کنند تا از منابع معتبر اخبار و اطلاعات را دریافت و منتشر کنند».
این اظهار نظر یک پزشک متخصص از آن رو در این مطلب گذاشته شد که جای شک و تردید علمی در این باره باقی نماند، اما درباره رسانهها و خبرهایی که شب و روز به دست ما میرسند؛ بهترین معیار تشخیص راست از دروغ این است که پس از دیدن هر مطلبی، چه عکس و چه ویدیو و چه خبر مکتوب، از فرستنده بپرسیم از کدام منبع این خبر را بازنشر میکنید؟ آیا یک خبرگزاری اسم و رسم دار و شناسنامه دار این خبر را منتشر کرده یا «بچهها فرستادن»؟ اگر پاسخ، «بچهها فرستادن» یا «تویگروه فامیل بوده» و «فلان همکارم فرستاده» و. بود و منبع درستی نداشت؛ آن خبر دروغ است؛ تمام!